Spis treści:
- Co to jest topinambur?
- Czy topinambur jest zdrowy?
- Czy topinambur można jeść na surowo?
- Jak gotować topinambur, żeby nie ściemniał?
- Co można zrobić z topinamburu?
Karczoch jerozolimski, czyli topinambur, to wciąż jeszcze mało popularne warzywo. Najwyższy czas to zmienić, gdyż wyróżnia się on delikatnym, słodkawym smakiem oraz wysoką zawartością związków odżywczych. Znajduje on także wszechstronne zastosowanie w kuchni. Co można zrobić z topinamburu i jak go gotować?
Sprawdź także: Małe cierpkie kulki działają jak balsam na wątrobę. Uważaj, bo mogą zwiększyć apetyt
Co to jest topinambur?
Topinambur, zwany także słonecznikiem bulwiastym czy ziemną gruszką, to roślina z rodziny astrowatych. Pochodzi on z Ameryki Północnej, gdzie uprawiany był przez rdzennych Indian. Od XVIII wieku roślina ta jest także kultywowana na kontynencie europejskim.
Wiele osób omija powyższe warzywo podczas zakupów, ponieważ nie do końca zdaje sobie sprawę, co to jest topinambur i co dobrego się w nim kryje. Jego naziemna partia to roślina ozdobna o pięknych, żółtych kwiatach przypominających słonecznik. Z kolei bulwa to część jadalna, a jeden okaz może wytworzyć ich nawet kilkadziesiąt. Wyglądem przypomina ona nieco korzeń imbiru, natomiast jej smak przywodzi na myśl pestki słonecznika.
Zastanawiasz się, czy topinambur rośnie w Polsce? Niejednego zaskoczy pewnie fakt, że roślina ta jest uprawiana w naszym kraju i zakwita późnym latem oraz jesienią. Możliwa jest także samodzielna uprawa topinamburu w przydomowym ogródku, a nawet dużej donicy na balkonie. Wystarczy przekroić bulwy i umieścić je w ziemi. Istnieje duża szansa, że wyrosną z nich nowe rośliny!
Czy topinambur jest zdrowy?
Jako że bulwy topinamburu zawierają materiał zapasowy dla całej rośliny, obfitują one w cenne węglowodany złożone. Oprócz tego spożywanie karczocha jerozolimskiego dostarcza organizmowi rozmaitych witamin i minerałów. Zatem, czy topinambur jest zdrowy? Odpowiedź na to pytanie jest oczywista!
Bulwy topinamburu to źródło inuliny, czyli frakcji rozpuszczalnej błonnika. Nie jest ona trawiona w jelitach, jednak dociera do jelita grubego i wspomaga rozwój korzystnej flory bakteryjnej. Pełni zatem funkcję prebiotyku. Ponadto inulina wspomaga pasaż treści jelitowej, zapobiegając zaparciom. A jak wiadomo, odpowiednio wysokie spożycie błonnika stanowi doskonałą profilaktykę raka jelita grubego.
Inną właściwością topinamburu jest normalizowani poziomu glukozy i cholesterolu we krwi. Dlatego warzywo to jest świetnym uzupełnieniem diety osób chorujących na cukrzycę, a także miażdżycę czy inne schorzenia układu sercowo-naczyniowego.
Karczoch jerozolimski zawiera takie związki jak:
- witamina C,
- witaminy A, E i K,
- witaminy z grupy B,
- składniki mineralne (żelazo, magnez, wapń, fosfor, potas, cynk),
- antyoksydanty.
Czy topinambur można jeść na surowo?
Istnieje wiele dań, w których topinambur odgrywa główną rolę. Duża część z nich wymaga poddania go obróbce cieplnej, w tym gotowaniu, smażeniu, pieczeniu czy blanszowaniu. Wobec tego, czy topinambur można jeść na surowo? Oczywiście! Należy jednak pamiętać o stopniowym wprowadzaniu go do diety. Przez wysoką zawartość inuliny, może on początkowo wywołać dolegliwości żołądkowo-jelitowe, w tym wzdęcia i biegunki. Surowy topinambur może być dodawany do surówek, past kanapkowych czy twarożku.
Jak gotować topinambur, żeby nie ściemniał?
Topinambur to doskonały składnik rozmaitych dań, w tym zapiekanek, chipsów i frytek. Jednak niekiedy może on nieco zmienić swój kolor i stracić na apetyczności. Jak gotować topinambur, żeby nie ściemniał? Należy robić to w osolonej wodzie z dodatkiem kilku kropli soku z cytryny. Podczas pieczenia warto także wykorzystać sok z cytrusa – wówczas pozostanie ono jasne do samego końca. Pamiętaj również, że wymaga ono o połowę krótszego gotowania niż ziemniaki.
Co można zrobić z topinamburu?
Topinambur można przygotować na wiele sposobów. Oprócz wykorzystania podstawowych metod obróbki termicznej, o których mowa w poprzedniej części artykułu, karczoch jerozolimski można na przykład kisić. Na jaką technikę warto się zdecydować i co można zrobić z topinamburu?
Frytki i chipsy z topinamburu
Z topinamburu można wyczarować pyszne i pełnowartościowe przekąski, takie jak frytki i chipsy. Te pierwsze nadają się do smażenia w głębokim tłuszczu lub pieczenia w piekarniku. Ta druga opcja jest oczywiście zdrowsza i mniej kaloryczna.
Aby przyrządzić frytki z topinamburu w piekarniku, umyj i obierz jego bulwy, a następnie pokrój je w słupki. Wymieszaj je z olejem i odpowiednimi przyprawami w misce. Ułóż warzywo na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i piecz je przez ok. 20-25 minut w 200 stopniach. W podobny sposób można wykonać chipsy z topinamburu, przy czym wówczas warzywo krojone jest na cienkie plasterki. Zarówno frytki, jak i chipsy nadają się do smażenia w głębokim tłuszczu, np. oleju rzepakowym.
Placki z topinamburem
Topinambur może być wykorzystany do podania oryginalnych placków. Zetrzyj jego bulwy na tarce, posiekaj drobno cebulę i dodaj mąkę, przyprawy oraz jajko. Zagnieć masę i uformuj okrągłe kulki, które umieścisz na rozgrzanym oleju rzepakowym. Smaż je aż do zarumienienia.
Zupa z topinamburem
Zupa z topinamburem, czyli pyszny krem, można zaserwować z podsmażonego na maśle topinamburu, ziemniaków, cebuli i czosnku, podlanych bulionem. Całość dopraw gałką muszkatołową, solą i pieprzem oraz natką pietruszki. Na koniec wzbogać przysmak o śmietankę 30% i zblenduj na gładką masę.
Zapiekanka z topinamburem
Topinambur może być także składnikiem zapiekanek. Jedną z propozycji jest wersja przyrządzona z plastrów topinamburu, szynki i posiekanego wędzonego boczku. Zalej całość śmietaną wymieszaną z jajkiem i startym serem żółtym. Na samym końcu dopraw wszystkie składniki solą, pieprzem i natką pietruszki.
Kolejna opcja to zapiekanka z serem feta z plasterkami topinamburu. Przekąskę wystarczy połączyć ze śmietaną wymieszaną ze startym serem żółtym i przyprawami, po czym piec 50 minut w 180 stopniach.
Kiszony topinambur
Kiszony topinambur to świetny dodatek do sałatek, a także sushi. Aby zakisić warzywo, należy zalać jego umyte bulwy ciepłą wodą z solą. Umieść je w słoiku i wzbogać o ząbek czosnku, plasterki chrzanu, a także liść laurowy, gałązkę kopru oraz ziarenka gorczycy i kolendry. Tak przygotowane słoiki należy zakręcić i pozostawić na tydzień w chłodnym i suchym miejscu. Gotowy przysmak doskonale uzupełni kanapki oraz jesienne sałatki i zimowe surówki.
Sprawdź, jakie dania z topinamburu przygotowali nasi użytkownicy.
3. Suflet z patelni z topinamburem
Zobacz przepis
Suflet z patelni z topinamburem / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
4. Zupa z topinamburu z sałatką
Zobacz przepis
Zupa z topinamburu z sałatką / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
5. Zupa krem z topinamburu
Zobacz przepis
Zupa krem z topinamburu / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
6. Pieczony topinambur z czosnkiem niedźwiedzim
Zobacz przepis
Pieczony topinambur z czosnkiem niedźwiedzim / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
7. Dorsz w cieście bazyliowym z topinamburem pleśniowym
Zobacz przepis
Dorsz w cieście bazyliowym z topinamburem pleśniowym / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
8. Frittata z topinamburem, porem i selerem naciowym
Zobacz przepis
Frittata z topinamburem, porem i selerem naciowym / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
9. Pulpety wieprzowe z topinamburem w sosie porowo-paprykowym
Zobacz przepis
Pulpety wieprzowe z topinamburem w sosie porowo-paprykowym / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
10. Pasta z groszku, cieciorki i topinamburu
Zobacz przepis
Pasta z groszku, cieciorki i topinamburu / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Zobacz także:
Na jelita działa jak miotełka. To cenne źródło zdrowia na zimę »
Tyle filiżanek herbaty to za dużo. Oto możliwe skutki uboczne »
Co zrobić z ziemniakami z obiadu? Sprawdzone przepisy na oszczędne gotowanie »
