Na merytoryczną dawkę wiedzy o tymianku zaprasza Zielares.pl - portal o ziołach, witaminach, suplementacji i zdrowym stylu życia.
Tymianek - co to jest i czym się charakteryzuje?
Ziele tymianku, zwane także pod nazwą macierzanka tymianek, to wieloletnia roślina z rodziny wargowych. Osiąga około 30 centymetrów wysokości. Ze zdrewniałych łodyg roślina wypuszcza zielone pędy ozdobione wąskimi i lekko podwiniętymi na brzegach liśćmi. Charakteryzuje się bardzo atrakcyjnym aromatem i smakiem, za które odpowiedzialne są zawarte w składzie chemicznym tymianku fenole.
Gałązki tymianku z liśćmi można ścinać nawet trzy razy w sezonie. Tymianek pochodzi z Mezopotamii, gdzie był stosowany do przyrządzania leczniczych eliksirów. Z czasem z tymianku zaczęto wytwarzać różnorodne produkty spożywcze, takie jak miód. Do innych części świata trafił na początku XI wieku i stał się jedną z najpopularniejszych roślin uprawnych.
Tymianek - wartości odżywcze i składniki
Tymianek wyróżnia się dość złożonym i rozbudowanym składem, w którym możemy znaleźć bardzo wiele cennych substancji, takich jak: węglowodany, flawonoidy, garbniki, kwas foliowy, triterpeny, oraz olejki eteryczne (tymol, borneol, p-cymen oraz linalol i karwakol). Najwięcej prozdrowotnych składników znajduje się w liściach i to właśnie one są wykorzystywane do celów leczniczych, pielęgnacyjnych, a także kulinarnych. Tymianek jest także źródłem aminokwasów, takich jak: walina, leucuna, izoleucyna, tryptofan, lizyna i treonina. Znaleźć w nim można również liczne witaminy z grupy A, B, E, K oraz minerały: fosfor, magnez, potas, sód, wapń, żelazo, cynk, mangan i miedź.
Tymianek - jakie ma właściwości?
Macierzanka tymianek już w starożytnej Grecji była stosowana jako naturalny środek leczniczy. Wyciągi z jej liści to bardzo silny środek o właściwościach bakteriobójczych, antyseptycznych i rozkurczowych. Może być bardzo skuteczny we wspomaganiu leczenia infekcji bakteryjnych i wirusowych. Tymianek sprawia, że organizm szybciej zwalcza chorobotwórcze drobnoustroje. Do najważniejszych właściwości tymianku zaliczamy:
- Działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne - tymianek skutecznie zwalcza bakterie i wirusy. Wyciąg z liści tymianku stosuje się w leczeniu przeziębienia i grypy. Dezynfekuje błonę śluzową jamy ustnej i gardła oraz łagodzi stany zapalne.
- Działanie przeciwbólowe i rozkurczowe - tymianek zmniejsza dolegliwości bólowe przy zapaleniu zatok i gardła. Wspomaga pracę przewodu pokarmowego i pobudza procesy trawienne. Przynosi ulgę przy wzdęciach i zaparciach oraz hamuje biegunkę.
- Działanie łagodzące - tymianek jest często wykorzystywany jako składnik preparatów o właściwościach łagodzących dolegliwości przy stanach zapalnych żołądka i jelit.
- Działanie wykrztuśne - syrop z tymianku to smaczne i skuteczne rozwiązanie na uporczywy kaszel.
Tymianek - jakie ma zastosowanie?
W sektorze medycyny naturalnej wyciąg z tymianku jest stosowany do produkcji syropów na kaszel, tabletek łagodzących ból gardła oraz kropli na niestrawność. Można go także znaleźć w składzie wielu preparatów do stosowania przy bólach mięśniowych i stawowych, takich jak żele, kremy i maści.
Wzorem starożytnych Greków i Rzymian olejek z tymianku można dodawać do kąpieli. Taki domowy zabieg SPA doskonale rozluźnia mięśnie, nawilża i wygładza skórę oraz pozostawia bardzo atrakcyjny zapach. Kąpiele tymiankowe polecane są także w początkowym stadium przeziębienia.
Tymianek to także nieodłączny składnik wielu potraw. Dzięki niemu każde danie zyskuje na smaku i aromacie. Nawet niewielka ilość suszonych lub świeżych listków macierzanki potrafi doskonale wzbogacić smak mięs, w szczególności drobiu, wieprzowiny i dziczyzny. Tymiankiem można doprawiać warzywa, zupy oraz pasztety.
Tymianek - jak uprawiać?
Tymianek nie jest rośliną skomplikowaną w uprawie. Doskonale rośnie i rozwija się w doniczkach oraz w ogródku. Najważniejszą kwestią jest wybór odpowiedniego miejsca do zasadzenia tymianku, który jest rośliną ciepłolubną. Dlatego najlepsze będzie dobrze nasłonecznione stanowisko z glebą próchniczą, o dobrzej przewiewności. Aby nasza uprawa nie zmarnowała się w sezonie jesienno-zimowym wszystkie krzaczki tymianku należy okryć słomą lub liśćmi, a w warunkach domowych ustawić doniczki w pomieszczeniu, gdzie panuje temperatura około 15 stopni Celsjusza.
Gałązki tymianku ze świeżymi liśćmi ścina się od czerwca do września. Tymianek można wysuszyć w piekarniku rozgrzanym do temperatury nieprzekraczającej 35 stopni Celsjusza lub zamrozić. Dzięki temu zachowa swoje właściwości odżywcze oraz walory smakowe i wyjątkowy aromat.
Tymianek w kuchni - do czego dodawać?
Tymianek doskonale komponuje się w praktycznie wszystkich potrawach kuchni śródziemnomorskiej. W krajach takich jak Włochy czy Grecja doniczki z tymiankiem i słoiczki z suszonymi liśćmi znajdują się w każdym domu. Tymianek wykorzystuje się najczęściej do:
- Potraw mięsnych - jagnięcina, dziczyzna, wieprzowina, wołowina oraz drób.
- Potraw jarskich - ziemniaki, bataty, jarmuż, ryż.
- Potraw rybnych - pieczony łosoś, pstrąg i dorsz.
- Zup i farszów - zupy kremy i pasztety.
- Warzywa - sałatki z dodatkiem pomidorów, cebuli i oliwek.
Tymianek - przeciwwskazania
Ze stosowaniem tymianku w każdej postaci powinny wstrzymać się kobiety ciężarne i karmiące. Zawarte w roślinie olejki eteryczne mogą wywołać skurcze macicy skutkujące przedwczesnym porodem, a nawet poronieniem.
Spożycie zbyt dużej ilości wyciągu z liści tymianku może spowodować wystąpienie typowych objawów zatrucia, takich jak: nudności, biegunka, bóle głowy, a w skrajnych przypadkach zwężenie dróg oddechowych. Dlatego pomimo niewątpliwych walorów zdrowotnych i smakowych, należy zachować umiar w stosowaniu tymianku.
Artykuł sponsorowany
