Grill - temat specjalny

Prawdziwe domowe flaki. Takie robiły nasze babcie

Flaki to potrawa rodem z zamierzchłych czasów, ale do dziś wzbudza wiele kontrowersji. Dla jednych są prawdziwym przysmakiem, podczas gdy inni postrzegają je jako danie, którego nigdy nie wezmą do ust. Głównym składnikiem tej mięsnej, aromatycznej i rozgrzewającej zupy są pokrojone w paski elementy żołądka wołowego. Jak ugotować flaki, aby były niesamowicie smaczne i zachwyciły również nieprzekonanych smakoszy? Te porady mogą ci pomóc!

Fot.123RF/Picsel

Z tego artykułu dowiesz się:

Flaki – doskonała potrawa królewska

Flaki to potrawa, która bardzo silnie zakorzeniła się w polskiej tradycji kulinarnej i gości na naszych stołach już od XIV wieku. Podania historyczne mówią, że właśnie flaczki były jednym z ulubionych dań króla Władysława Jagieły. Kto wie, być może ten posiłek pomógł wojsku polsko-litewskiemu wygrać bitwę pod Grunwaldem? Choć flaki uchodziły za szczyt kunsztu kucharskiego, ich powodzenie wzięło się, jak to zwykle bywa, z biedy, ponieważ podroby mięsne były jedzeniem tanim.    

Czy flaczki to wyłącznie polskie danie? Oczywiście, że nie! Mimo prostoty i niskiego kosztu flaki to potrawa, która również pojawia się na domowych i restauracyjnych stołach w wielu krajach Europy Środkowej i Zachodniej, a nawet Bliskiego Wschodu. W zależności od regionu przygotowuje się je nieco inaczej, natomiast baza jest podobna, czyli żołądki wołowe, ewentualnie wieprzowe. W Polsce, Czechach i na Węgrzech flaki gotuje się nieco podobnie, doprawiając papryką (dla ostrości smaku). W niektórych regionach Francji do dania dodaje się boczek, białe wino i czosnek, natomiast w innych zakątkach kraju żołądki wołowe zalewa się cydrem i calvadosem. Hiszpanie dodają do flaków swoją tradycyjną kaszankę i kiełbaskę chorizo, z kolei Włosi przygotowują danie z miętą, świeżymi pomidorami i lokalnym serem.    

Zobacz: Jak zrobić pyszny bogracz?

Jak wybrać żołądek na flaki?

Flaki to mięsna zupa, której głównym składnikiem są fragmenty żołądka wołowego, które wcześniej starannie oczyszczono i pokrojono w paski. Potrawę można przyrządzić też z wieprzowiny lub dziczyzny. Trzeba jednak wiedzieć, jakie części żołądka wybrać. Do zrobienia potrawy poleca się wykorzystać wszystkie cztery części: księgi, żwacz, czepiec oraz trawieniec. Uważa się, że największą wartość kulinarną mają trawieniec i żwacz. Warto również zaznaczyć, że flaki są bogatym źródłem białka, witamin z grupy B, wapnia i żelaza.

W sklepach bez trudu można kupić gotowe flaki, które wymagają tylko podgrzania. Jednak przed zakupem powinniśmy zapoznać się ze składem, który często pozostawia sporo do życzenia. Znajdziemy w nim regulatory kwaskowości, sztuczne barwniki, konserwanty, przeciwutleniacze czy wzmacniacze smaku. Najlepszym rozwiązaniem jest samodzielnie przyrządzenie flaków, co nie stanowi zbyt trudnego wyzwania kulinarnego. Najważniejsze jest jednak wybranie produktów dobrej jakości, przede wszystkim żołądka wołowego. Produkt powinien mieć jasnoszary kolor. Powierzchnia jest błyszcząca ze skórzastymi włosami.

Flaki domowe – od czego zacząć?

Zaczynamy od podstaw! Przygotowanie tradycyjnych flaków należy zacząć od umycia i namoczenia żołądków. Podroby wołowe powinny przebywać w wodzie minimum dwie, trzy godziny. Po wyjęciu należy bardzo dokładnie oczyścić flaki. Najlepiej grubą szczotką, aż będą całkiem czyste. Przepłucz pod bieżącą wodą. Gdy flaki wyglądają czyste, przełóż je do garnka, zalej zimną wodą i zagotuj. Po zagotowaniu zdejmij garnek z ognia i odcedź. Zagotuj flaki jeszcze raz. Za trzecim razem gotuj żołądki dłużej, nawet dwie, trzy godziny, dodając do wody listki laurowe. Po ugotowaniu i ostygnięciu obetnij ciemne brzegi żołądków, pokrój je w dość cienkie paseczki.

Jaśniejsze, bielone flaki wołowe są w większości wolne od piasku i zanieczyszczeń. Natomiast trzeba je kilkakrotnie przepłukać wodą, aby usunąć resztki chloru. W przeciwnym razie flaki będą miały specyficzny smak i nieprzyjemny zapach.

Sprawdź także: Pierogi lwowskie za 2 zł. Bosacka zdradza przepis

Jak zrobić pyszne domowe flaki?

Sposobów na przygotowanie flaków jest mnóstwo: różnią się w zależności od regionu i upodobań kulinarnych. Przepis na tę potrawę nie należy do skomplikowanych. Po wrzuceniu flaków do bulionu należy gotować je do momentu, aż zmiękną. Najczęściej do zupy dodaje się warzywa, takie jak marchew, seler czy por. Są to produkty dobrze znane jako włoszczyzna. Ponadto do zupy warto dodać świeży czosnek i cebulę. Po ugotowaniu każdą porcję można udekorować natką pietruszki.

Aby flaki były jeszcze smaczniejsze, dodaj trochę wołowiny z rosołu lub wcześniej podsmażoną wieprzowinę. Jeśli chcesz dodatkowo zagęścić zupę, zrób zasmażkę. Powstaje z połączenia mąki z tłuszczem (olejem lub masłem) w proporcjach 1:1, choć część osób preferuje bułkę tartą. Zasmażkę najlepiej dodać dopiero po upływie godziny od rozpoczęcia gotowania zupy, gdy flaki zmiękną. Jedni dodają do dania odrobinę koncentratu pomidorowego i pulpety z mięsa mielonego, podczas gdy inni gotują zupę bez zasmażki. Można nawet przygotować potrawę w wersji wegańskiej, z boczniaków. Ile ludzi, tyle przepisów na domowe flaki.

Jakie przyprawy do domowych flaków?    

Flaki są stosunkowo delikatne w smaku, dlatego nie można przesadzić ze zbyt intensywnymi przyprawami, które mogą całkowicie zdominować smak potrawy. Zazwyczaj danie gotuje się w wersji pikantnej. Flaczki domowe przeważnie przyrządza się z dodatkiem mielonej papryki, pieprzu czarnego lub cayenne oraz dużej ilości suszonego majeranku.

Z kolei cynamon oraz gałka muszkatołowa nadadzą daniu bardzo interesujący smak. Ponadto doskonale sprawdzi się starty korzeń imbiru. Smak flaków domowych wzbogacisz też dodatkiem octu winnego lub śmietany. W wielu kręgach można usłyszeć, że smak zupy idealnie podkreśla kieliszek schłodzonej wódki. Czy tak jest naprawdę? Każdy musi to ocenić własnym podniebieniem.    

Sprawdź także: Ciasta bez pieczenia na herbatnikach. Poznaj 5 niezawodnych przepisów

Tradycyjne domowe flaki wołowe – przepis  

Składniki

  • 1 kg flaków wołowych krojonych
  • 3 marchewki
  • 1 cebula
  • 3 ząbki czosnku
  • kawałek selera
  • 1 łyżka mąki
  • 1 łyżka oleju
  • 3 listki laurowe
  • 5 ziaren ziela angielskiego
  • 10 ziarenek pieprzu czarnego
  • 1 łyżka majeranku
  • 1 łyżeczka startego imbiru
  • 1 łyżeczka słodkiej papryki
  • ½ łyżeczki gałki muszkatołowej
  • ½ łyżeczki ostrej papryki
  • sól, pieprz

Flaki opłucz, przełóż do garnka i zalej zimną wodą. Po zagotowaniu zmniejsz gaz i gotuj przez 25 minut. Potem zlej wodę, wypłucz flaki i zalej czystą zimną wodą. Ponownie zagotuj i gotuj przez godzinę, do momentu aż będą miękkie. Przełóż flaki do czystego garnka i zalej wodą. Dodaj liście laurowe, ziele angielskie, czosnek, dopraw solą i pieprzem. Obierz marchewki i seler. Zetrzyj je na tarce o dużych oczkach. Dodaj do flaków i gotuj 30 minut. Obierz i posiekaj cebulę oraz podsmaż na oleju. Dodaj łyżkę mąki i zasmaż. Podlej wywarem, dokładnie wymieszaj i przelej do gotującej się zupy. Flaki dopraw imbirem, papryką, majerankiem oraz gałką muszkatołową. Wymieszaj i zagotuj. Smacznego!

Przepis na flaki wołowe z koncentratem pomidorowym

To ciekawy i nowy sposób na podanie tradycyjnego dania. Pomidorowy posmak idealnie będzie się komponował ze smakiem flaków, co razem stworzy niepowtarzalną ucztę. 

Składniki

  • 1 kg flaków wołowych
  • 200 g włoszczyzny
  • 1 litr wywaru z mięsa
  • 1 cebula
  • 10 ziaren ziela angielskiego
  • 1 kostka rosołowa
  • 2 łyżki koncentratu pomidorowego
  • 2 łyżki masła
  • 3 łyżki majeranku
  • 2 łyżki mąki pszennej
  • 2 łyżki smalcu
  • 1 łyżeczka papryki mielonej
  • przyprawa maggi
  • sól, pieprz

Umyj dokładnie flaki, zmieniając kilka razy wodę. Włóż do garnka, zalej wrzątkiem i gotuj przez 5 minut. Następnie odcedź i przepłucz pod bieżącą wodą. Zalej wrzątkiem i gotuj przez 15 minut. Powtórnie odcedź, przepłucz i włóż do garnka. Zalej flaki wywarem z mięsa, dodaj kostkę rosołową, liście laurowe i ziele angielskie. Gotuj przez 1-1,5 godziny. Na rozgrzanym maśle podsmaż posiekaną cebulę do momentu, aż się zeszkli. Dodaj paski włoszczyzny, koncentrat pomidorowy i podsmaż. Połącz z flakami i dodaj majeranek. Z mąki i smalcu zrób rumianą zasmażkę, ostudź. Do masy mącznej dodaj mieloną paprykę, wymieszaj z odrobiną zimnej wody, połącz z zupą i zagotuj. Dopraw do smaku. Smacznego!  

Domowe flaki z warzywami i winem – przepis

Składniki

  • 1 kg flaków
  • 1 łyżka tymianku
  • 1 łyżeczka soli
  • 2 szklanki rosołu
  • 2 szklanki wina białego wytrawnego
  • 50 g winiaku
  • 2 marchewki
  • 2 cebule
  • 1 seler
  • 1 łyżka natki pietruszki
  • 1 łyżka masła
  • ½ łyżeczki gałki muszkatowej
  • sól, pieprz

Oczyść flaki. Sparz wrzącą wodą i dokładnie je umyj. Włóż do garnka i zalej rosołem zmieszanym z winem. Dodaj obrane i pokrojone warzywa, korzenie oraz zieleninę. Gotuj ma małym ogniu do miękkości. Ugotowane flaki wyjmij, pokrój w paski i włóż do wywaru. Przed zdjęciem zupy z ognia dodaj masło i winiak. Podawaj na wygrzanych talerzach z chlebem. Smacznego! 

Wypróbuj też przepisy naszych Użytkowników na tradycyjne domowe flaczki:

1. Flaczki z indyczych żołądków

 Flaczki z indyczych żołądków Zobacz przepis

Flaczki z indyczych żołądków / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

2. Flaczki wołowe

 Flaczki wołowe Zobacz przepis

Jak zrobić tradycyjne flaczki? / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

3. Flaczki z drobiu

 Flaczki z drobiu Zobacz przepis

Flaczki z drobiu / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

4. Flaczki po zamojsku - mistrzowska receptura starej gospodyni

 Flaczki po zamojsku - mistrzowska receptura starej gospodyni Zobacz przepis

Flaczki po zamojsku / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

5. Flaczki z żołądków drobiowych

 Flaczki z żołądków drobiowych Zobacz przepis

Flaczki z żołądków drobiowych / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

6. Flaczki wołowe z zapalaną mąką

 Flaczki wołowe z zapalaną mąką Zobacz przepis

Flaczki wołowe z zapalaną mąką / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

7. Flaczki ze skórek wieprzowych

 Flaczki ze skórek wieprzowych Zobacz przepis

Flaczki ze skórek wieprzowych / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

Zobacz także:

Wspieramy Ukrainę. Tu zamieścisz ogłoszenie o swojej pomocy »

Dorsz atlantycki: Właściwości i sposób przyrządzania »

Jak zrobić chleb portugalski? »

Komentarze

Ostatnio komentowane przepisy

Desery Muffinkowe babeczki z dżemem

Babeczki upiekłam na majówkę, przepis bardzo prosty i szybki , a babeczki sma...

Odsłon: 37

30 min
4
30 min
3

Polecane artykuły

Informacje Przewodnik po serach pleśniowych. Możesz tego nie wiedzieć

Sery pleśniowe cieszą się dużym zainteresowaniem, choć mówi się, że do ich jedzenia trzeba dojrzeć. Rzeczywiście przysmak mało komu smakuje za pier...

0
Informacje Nowa, bardzo zdrowa ryba. Jakie właściwości ma brama i jak ją przyrządzić?

Ryby to źródło zdrowych kwasów tłuszczowych, które są niezbędnym elementem diety. W popularnych supermarketach pojawiła się nowa, tania ryba. Brama...

15
Informacje Grillowanie może być zdrowe. Oto kilka pomysłów na wyjątkowe przysmaki z rusztu

My, Polacy, uwielbiamy grillować. Pierwsze ciepłe dni zachęcają do wyciągnięcia sprzętu z piwnic i garaży. W końcu to doskonała okazja, by spędzić...

0
Quizy Gdzie ukryto szparagi? Zagadka na spostrzegawczość

Wielu Polakom maj kojarzy się z rozpoczęciem sezonu grillowego. W tym roku szczególną popularnością na wiosnę cieszą się też szparagi. Postanowiliś...

2