Grill - temat specjalny

Kulajda - wyborna zupa grzybowa. Przepis rdzennych mieszkańców południowych Czech

Mocno rozgrzewająca, sycąca i promująca ideę sezonowości w kuchni. Kulajda - czeska zupa grzybowa - to prawdziwy klasyk wśród jesiennych dań mieszkańców południowych Czech. Dowiedz się, czy grzyby są zdrowe i jak przygotować z nich ten pożywny posiłek dla całej rodziny.

Kulajda - czeska zupa grzybowa - przepis | Fot.123RF/Picsel

Spis treści:

W mroźne dni nie ma nic przyjemniejszego niż miska rozgrzewającej zupy, pełna sycących i aromatycznych składników. Kulajda to chyba najpopularniejsza jesienna zupa w południowych Czechach. Przepisem na to smakowite danie podzieliła się Małgorzata Lorenz, prowadząca kanał @perma-kultura w serwisie YouTube. 

Mówi się, że tamtejsi mieszkańcy potrafią wykorzystać dary natury, stąd też ta zupa jest tak popularna jesienią - wtedy, gdy są grzyby - mówi pani Małgorzata.

Dowiedz się, czy grzyby mają wartości odżywcze i odkryj, przepis na kulajdę, czyli czeską zupę grzybową. Nie jest trudna w przygotowaniu, a dla jej wyjątkowego smaku - zdecydowanie warto spróbować ją zrobić. 

Sprawdź także: Ceny grzybów suszonych powalają. Sprawdziliśmy, ile kosztuje kilogram prawdziwków

Kulajda - czeska zupa grzybowa - przepis

Czeska zupa grzybowa to prawdziwy rarytas. Jest gęsta, pożywna i przyjemnie rozgrzewająca. Przygotowuje się ją na bazie świeżych grzybów, ziemniaków, śmietany i przypraw. Co najciekawsze, podaje się ją z jajkiem w koszulce - ten apetyczny dodatek nadaje zupie wyjątkowego charakteru. Przepis na kulajdę znajdziesz poniżej - postępuj krok po kroku według instrukcji, a na pewno wszystko się uda:

Składniki

  • 1 lub 2 szklanki grzybów (np. podgrzybków),
  • pół kilograma obranych ziemniaków,
  • kilka sztuk ziela angielskiego,
  • kilka liści laurowych,
  • szczypta kminku,
  • 100 g masła (70 g - zasmażka, 30 g - podsmażenie grzybów),
  • 40 g mąki,
  • 1,5 l wody,
  • 100 ml kwaśnej śmietany,
  • 15 g cukru,
  • kilka łyżek octu,
  • sól i pieprz,
  • koperek albo natka pietruszki,
  • jajko na porcję zupy.

Jeśli nie masz świeżych podgrzybków, możesz użyć suszonych grzybów lub w ostateczności nawet pieczarek. Musisz się jednak liczyć z tym, że najlepsza czeska zupa wychodzi właśnie z okazów zerwanych prosto z lasu.

Jak zrobić kulajdę? Przepis rozpocznij od przygotowania grzybów. Dokładnie je umyj i pokrój na mniejsze kawałki. Podsmaż na patelni z rozgrzanym masłem (30 g), doprawiając je solą i pieprzem do smaku. Odstaw na później.

Do garnka wlej 1,5 litra zimnej wody i odłóż na potem. Następnie przygotuj tzw. jasną zasmażkę. Na patelni rozpuść 70 g masła, wówczas wsyp mąkę. Mieszaj do połączenia, ale tak, żeby nie powstały grudki. Po kilku minutach odlej odrobinę wody z garnka na patelnię. Wymieszaj ponownie zasmażkę i gdy uzyska jednolitą, gładką konsystencję, przelej do garnka. Wymieszaj. Dodaj ziele angielskie, liście laurowe, kminek i zagotuj.

Do gotującego się wywaru dodaj obrane i pokrojone w drobną kostkę ziemniaki. Posól całość. Wtedy zmniejsz moc palnika i gotuj zupę kolejne pięć minut. Dorzuć podsmażone wcześniej grzyby do garnka. Gotuj kulajdę do miękkości ziemniaków i grzybów. 

Gdy składniki będą gotowe, w osobnym naczyniu wymieszaj śmietanę, cukier i koniecznie zahartuj odrobiną gorącego wywaru. Wlej do zupy i dobrze wymieszaj. Doprowadź do wrzenia i wyłącz ogień. Dopraw do smaku. Podawaj z jajkiem poszetowym. Jak je zrobić? Do wrzątku wlej odrobinę octu. Zamieszaj płyn, aby powstał wir wodny i wówczas ostrożnie wlej jajko. Poczekaj, aż wir się uspokoi i uformuj ładny kształt białka (tak, aby w środku znalazło się żółtko). Gdy białko będzie ścięte, wyjmij łyżką cedzakową i przełóż do miski. Zalej kulajdą i dorzuć poszatkowany koperek lub natkę pietruszki na wierzch.

Czy grzyby mają wartości odżywcze?

Choć jest o nich głośno głównie ze względu na ich walory smakowe, to czy grzyby mają wartości odżywcze. Musisz wiedzieć, że właściwości lecznicze grzybów po raz pierwszy opisał Hipokrates już około 400 r. p.n.e. To powinno zasugerować, że grzyby to nie tylko dobry smak, ale też bogactwo składników mineralnych.

Świeże kapelusze grzybów są niskokaloryczne, bo w większości kryją w sobie wodę. Dostarczają organizmowi także porcję białek, antyoksydantów, kwasów tłuszczowych, witamin (w tym C, D, E i tych z grupy B) i minerałów (m.in. potasu, fosforu i magnezu) oraz błonnika pokarmowego. 

Czy grzyby są zdrowe?

Grzyby mają wartości odżywcze, które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Ich właściwości prozdrowotne przekładają się na to, czy grzyby są zdrowe. Działają przeciwnowotworowo (dzięki zawartości m.in. polifenoli oraz błonnika pokarmowego) i przeciwmiażdżycowo (ze względu na obniżanie poziomu cholesterolu). 

Co więcej, grzyby pobudzają układ odpornościowy do walki z różnego rodzaju patogenami, czyli są immunostymulacyjne. Dodatkowo łagodzą stany zapalne, a jedzone regularnie - obniżają również stężenie glukozy we krwi.  

Czy grzyby są zdrowe? Zdecydowanie powinny być elementem jadłospisu, choć należy też pamiętać, że to produkty ciężkostrawne (niezalecane najmłodszym, seniorom i chorym na dolegliwości gastryczne).

Źródło: Smaker.pl, ncez.pzh.gov.pl, YouTube @perma-kultura

Autorka: Joanna Cebulak-Brzykcy

Zobacz także:

Domowy preparat z siemienia lnianego do mycia naczyń. Szklanki lśnią jak kryształy »

Jak przygotować grzyby, by zachować ich wyjątkowy smak? »

Pasztet z wątróbki w herbatnikach? Przepis Ewy Wachowicz przekona wszystkich »

Komentarze

Ostatnio komentowane przepisy

15 min
1
Dania główne Kurczak z grilla

tym razem grillowany był kurczak, udko było pyszne, zdecydowanie lepsze niż t...

Odsłon: 40

15 min
2

Przepis dnia

Dania główne Kluski kładzione z czosnkiem niedźwiedzim

Kilka składników i gotowe.... Dodatek czosnku niedźwiedziego sprawia, że smak...

Odsłon: 3642

30 min
15

Polecane artykuły

Informacje Odkryj zapomniane przepisy z kajetu babci. Rumianek - właściwości i zastosowanie w kuchni

Rumianek to jedno z najpopularniejszych ziół goszczących w polskich domach. Uchodzi on nie tylko za skuteczny lek na rozmaite dolegliwości, ale rów...

1
Informacje Możesz zrobić oliwę, pastę do kanapek lub syrop. Jak wykorzystać stokrotki w kuchni

Polacy kochają przyozdabiać swoje tarasy i balkony roślinami, wśród których szczególną popularnością cieszy się stokrotka. Co to za kwiat i czym za...

2
Ewa gotuje Ewa gotuje: Chleb na zakwasie żytnim, biała kiełbasa i kalafior z grilla, ciasteczka ryżowe

Zastanawiacie się jakie pyszności zaserwować z grilla bliskim i znajomym? Ewa Wachowicz w autorskim programie "Ewa gotuje" podzieli się z widzami z...

1
Informacje Przewodnik po serach pleśniowych. Możesz tego nie wiedzieć

Sery pleśniowe cieszą się dużym zainteresowaniem, choć mówi się, że do ich jedzenia trzeba dojrzeć. Rzeczywiście przysmak mało komu smakuje za pier...

4